Η μοναχική Πολιτεία νικά τόν "λευκό θάνατο".
Ένα ρεπορτάζ πού δημοσιεύθηκε στήν "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία" αφύπνισε όσους δέν θέλουν νά καταλάβουν τήν δυναμική τής καταλυτικής παρεμβάσεως τού ορθόδοξου μοναχισμού στά δρώμενα τής κοινωνίας μας.
Μάς ενημέρωσε, ότι χρόνια τώρα τήν Αθωνική πολιτεία επισκέπτονται εκατοντάδες τοξικομανείς από όλη τήν Ελλάδα, προσπαθώντας νά απεξαρτηθούν ή νά κάνουν "off", όπως ονομάζουν τό μικρό χρονικό διάστημα πού δέν κάνουν χρήση, "γιά νά μπορέσουμε νά ζήσουμε καί νά μή λιώσουμε από τήν πρέζα".Οι μοναχοί δέν τό θεωρούν κάτι τό εξαιρετικό: "Είναι κάτι τό οποίο δέν πολυσυζητείται", μάς λένε. "Εδώ δέν βάζουμε στούς ανθρώπους ταμπέλες. Αρκετά περιθωριοποιούνται από τό γείτονα, τήν πολιτεία, τήν κοινωνία ολόκληρη. Αν τό κάναμε αυτό δέν θά τούς βοηθούσαμε καθόλου στόν αγώνα τους".
Η προσαρμογή καί η συμμετοχή στήν καθημερινή δραστηριότητα τού μοναστικού βίου μέ τούς σκληρούς κανόνες του, είναι ουσιαστικά τό "πρόγραμμα απεξάρτησης".
Φυσικά, "στατιστικά" στοιχεία γιά τό πόσοι επισκέφθηκαν τό Α’γιο Όρος γι' αυτόν τόν λόγο, καί ποιοί από αυτούς τελικά σταμάτησαν τή χρήση τών ναρκωτικών, δέν υπάρχουν.
Στήν μοναστική κοινότητα τού Όρους δέν λειτουργεί κάποια θεραπευτική μονάδα, όπως αυτές πού γνωρίζουμε. Εκείνο πού υπάρχει είναι η διαρκής προσπάθεια γιά τή γαλήνευση τής ψυχής.
Από τό 1987 καί μετά "πρέπει νά έχουν περάσει πάνω από 500 άτομα. Μπορεί νά είναι πολύ περισσότεροι. Κι εγώ σάς μιλάω γιά περιπτώσεις πού γνωρίζω ή έχω ακούσει. Δέν είμαστε σέ θέση νά ξέρουμε πόσοι είναι αυτοί πού έρχονται γι' αυτό τό λόγο, γιατί οι μονές είναι πολλές καί διασκορπίζονται", λέει ένας μοναχός. "Ο αριθμός είναι πιά αρκετά μεγάλος", θά συμπληρώσει ο γέροντας Επιφάνιος, από τό κελί τού Αγίου Ευσταθίου στό Μυλοπόταμο, καθώς άνθρωποι πού θέλουν νά ξεφύγουν από τά ναρκωτικά έρχονται εδώ καί περίπου 25 χρόνια στόν τόπο αυτό".
Οι τοξικομανείς πού επισκέπτονται τό ’γιο Όρος δέν είναι μόνο από τήν περιοχή τής Μακεδονίας. "Έρχονται από όλη τήν Ελλάδα καί οι περισσότεροι μάλιστα είναι από τήν Αθήνα". Οι ηλικίες "κυμαίνονται μεταξύ 18 καί 45", "ενώ υπήρξε καί περίπτωση ανθρώπου 50 χρόνων ο οποίος μπόρεσε νά απεξαρτηθεί".
Πόσοι όμως τελικά τά καταφέρνουν;
"Μπορώ νά πώ ότι από τούς είκοσι οι τέσσερις μέ πέντε βοηθιούνται πραγματικά", λέει ο γέροντας Επιφάνιος. "Από τήν άλλη πλευρά μέ πολλούς από αυτούς έχουμε χάσει τήν επαφή", προσθέτει ο γέροντας Ιωαννίκιος. "Έφυγαν καί δέν ξέρουμε πώς συνέχισαν τή ζωή τους. Αν ξανάπεσαν στά ναρκωτικά ή γιατρεύτηκαν. Γνωρίζουμε μόνο γιά κάποιους, πού κράτησαν τήν επαφή μαζί μας".
Οι μονές πού τά εξαρτημένα άτομα ζητούν φιλοξενία λέγεται ότι είναι κυρίως οι μονές Ξενοφώντος καί τού Γρηγορίου. "Υπήρχε αυτή η άποψη, τήν οποία εγώ δέν τήν υποστηρίζω. Εγώ πιστεύω ότι τά παιδιά αυτά είναι διασκορπισμένα παντού στό ’γιο Όρος", θά προσθέσει ο Επιφάνιος.
Ο ηγούμενος τής Μονής Ξενοφώντος Αρχιμανδρίτης κ. Αλέξιος λέει: "Κάτι συγκεκριμένο γιά τή δική μου μονή δέν γνωρίζω". Προσθέτει όμως πώς "οι πύλες τού Αγίου Όρους είναι ανοιχτές σέ όλους".
"Δέν υπάρχει καμία δέσμευση ούτε κάποιος έλεγχος, τού τύπου, α, εσείς είστε ναρκομανείς, δέν μπορείτε νά περάσετε", συμπληρώνει. "Μακάρι νά βοηθούμε τέτοιες περιπτώσεις όταν μάς δίνεται η ευκαιρία. Γνωρίζω ότι υπάρχουν άνθρωποι πού κατάφεραν νά αποδεσμευτούν. Από αυτούς κάποιοι μόνασαν, καί κάποιοι άλλοι γιατρεύτηκαν καί έφυγαν".
Μοναχοί σέ ρόλο θεραπευτή
Η σχέση μοναχού-χρήστη, δέν προϋποθέτει πάντα ότι ο "θεραπευόμενος" είναι απαραίτητα καί πιστός: "Μέ όσους μένουν εδώ, μιλάμε ώρες ατελείωτες. Εμείς αυτό τό ονομάζουμε κατήχηση. Τούς δεχόμαστε όλους, ένθεους, άθεους, γιατί εδώ είναι ένας τόπος πραγματικής μετανοίας. Έρχονται γιατί αισθάνονται ότι θά βρούν καταφύγιο στό ’γιο Όρος. Καί τό καταφύγιο τό βρίσκουν. Μέ τή μόνη διαφορά, ότι είναι τόσο εξαρτημένοι, πού θέλουν, προσπαθούν, αλλά οι προσπάθειες οι οποίες κάνουν είναι λιγότερες, πιό αδύναμες, θά έλεγα, πού πολλοί από αυτούς ξαναπέφτουν στά ναρκωτικά", εξηγεί ο γέροντας Ιωαννίκιος.
Καί προσθέτει: "Η δική μου διαπίστωση όπως καί άλλων μοναχών, είναι ότι θέλουν μέν νά απαλλαγούν, αλλά τελικά κατανικούνται. Κι είναι πραγματικά δύσκολο, άν σκεφτεί κάποιος ότι ένα τσιγάρο καπνίζει κανείς καί δέν μπορεί νά τό κόψει".
"Είναι αλήθεια", θά συμπληρώσει ο γέροντας Επιφάνιος "ότι αποζητούν τήν κουβέντα καί τή συναναστροφή μας". Γιά νά τούς βοηθήσεις όμως πραγματικά θέλει πολλή υπομονή καί πολλή αγάπη. Όταν δέν αγαπάς τόν συνάνθρωπό σου δέν ανέχεσαι τά όσα προβλήματα δημιουργεί η συμβίωση μέ τέτοιους ανθρώπους. Καί δέν μιλώ γιά ένα απλό τσιγαριλίκι. Λέμε γιά καταστάσεις προχωρημένες καί προβληματικές".
Καί συνεχίζει: "Υπάρχουν φορές πού όταν τούς πιάσει αυτό πού λέμε στερητικό σύνδρομο, δέν ξέρουμε πώς νά τούς αντιμετωπίσουμε. Είναι σάν ένα πληγωμένο άγριο ζώο. Δηλαδή νά τόν βλέπεις τόν άλλον νά χτυπιέται κάτω. Καί νά αναρωτιέσαι, μά τί έχει; Πονάει; Είναι άρρωστος; Θά πεθάνει; Καί νά ψάχνεις, πώς μπορώ τώρα νά τόν βοηθήσω εγώ;"
Αντιμετώπιση μέ συγκατάβαση
Αν ρωτήσει κανείς τούς μοναχούς, έχουν νά διηγηθούν ιστορίες από ανθρώπους, πού έμειναν κοντά τους γιά νά απεξαρτηθούν:
"Αρκετό καιρό ήμουν δίπλα σέ κάποιο νεαρό καί προσπαθούσα νά τόν βοηθήσω", θυμάται ο γέρος Επιφάνιος. Κάποια νύχτα, όμως, αυτός δέν άντεξε, έσπασε τό φαρμακείο γιά νά πάρει από μέσα αυτό πού ήθελε. Πώς τόν αντιμετωπίζεις μετά; Μόνο μέ συγκατάβαση".
* "Από εδώ πέρασαν πολλοί", μάς λέει ο άλλος γέροντας. "Πιό έντονα έχει μείνει στή μνήμη μου κάποιος πού τόν έλεγαν Γιωργάκη. Εργατικό παιδί. Ήταν στίς φυλακές Κορυδαλλού, ήρθε μετά στή μονή Γρηγορίου, έκανε αποτοξίνωση, βοηθήθηκε από εκεί, όπως ο ίδιος έλεγε. Κι έψαχνε γιά δουλειά στό ’γιο Όρος. Τόν πήρα κοντά μου. Μέ τό Γιωργάκη μιλούσαμε λοιπόν ατελείωτες ώρες, καί πίστεψα ότι πραγματικά είχε φτάσει νά αποβάλει όλες αυτές τίς απόψεις πού είχε γιά τά ναρκωτικά. Εγώ πρέπει νά πώ, ότι δέν πιστεύω σ' αυτά πού λένε ότι τό χασίς είναι αθώο. Ίσως νά κάνω καί λάθος. Ένα βράδυ πού τρώγαμε μετά τή δουλειά, μού λέει: "Ρέ γέροντα όλα αυτά πού λές είναι σωστά. Αλλά εδώ στό ’γιο Όρος βγαίνει τό καλύτερο χασίσι. Νά ρίξουμε λίγο σπόρο εδώ πού έχεις μπόλικα νερά καί καλό μέρος, νά δείς τί έχει νά βγεί". Μετά από αυτή τήν κουβέντα, σκέφτηκα, πώς τόσο καιρό πού ήταν δίπλα μου δέν μπόρεσα νά επιδράσω πάνω του. Κι έμεινα μέ τήν αίσθηση ότι ο Γιωργάκης θά τήν έκανε αυτή τή δουλειά, όσο καλό παιδί καί νά ήτανε. Τί νά πώ, ίσως δέν ήμουν καί ο πιό κατάλληλος νά τόν βοηθήσω".
* "Θυμάμαι", θά συνεχίσει ο μοναχός, "ένα άλλο νεαρό, ο οποίος κατάφερε νά απεξαρτηθεί. Κάθησε κοντά μου πέντε μήνες. Στήν αρχή έκοψε καί τό τσιγάρο. Εγώ τού είπα νά μήν τά κόψει όλα αμέσως, γιατί μπορεί νά τού έρθει πολύ ανάποδα. Νά τού στρίψει η βίδα, όπως λέμε. Αυτό τό παιδί έγινε καλά. Αργότερα, ανέβηκε ξανά στό ’γιο Όος μαζί μέ τόν παππού του, μέ τόν οποίο επικοινώνησα καί μού είπε ότι είναι εντάξει, καί τώρα δουλεύει χτίστης. Αυτό τό παιδί μού έλεγε: "Γέροντα, δέν υπάρχει σήμερα νέος πού νά μήν καπνίζει χασίς καί νά μήν πίνει". Καί τού έλεγα εγώ: "Παναγιωτάκη, δέν είναι έτσι. Ήταν ο δικός σου ο κύκλος, οι άνθρωποι πού εσύ συναναστρέφεσαι", γιατί τό παιδί δούλευε από 23 χρονών σέ μπαρ.
Οι περισσότεροι από τούς "ιδιαίτερους" αυτούς επισκέπτες τού Αγ. Όρους στούς οποίους μιλήσαμε συμφωνούν ότι εκεί "μπορεί κανείς νά βρεί γαλήνη, ηρεμία, πνευματικότητα καί κυρίως νά απομονωθεί από τόν έξω κόσμο".
* Ο Γιώργος είναι μουσικός από τή Θεσσαλονίκη. Τριάντα έξι ετών σήμερα, είναι εδώ καί επτά χρόνια, όπως λέει, "καθαρός".
Η "κατάθεση" τών χρηστών
"Ήμουνα 23 ετών όταν πήγα γιά πρώτη φορά στό Όρος. Ήδη είχα κάνει δύο αποτυχημένες προσπάθειες αποτοξίνωσης σέ οργανωμένες μονάδες καί δέν πίστευα ότι βρισκόμενος εκεί θά βάλει ο Θεός τό χέρι του καί θά σωθώ. Τήν πρώτη φορά ήμουν όπως λέμε πολύ "άρρωστος" καί κάθησα ένα μήνα. Δέν άντεξα περισσότερο". Ο ίδιος λέει ότι στήν αρχή δέν πίστευε ότι θά μπορούσε νά αποτοξινωθεί. "Η όλη ιστορία είναι, όμως, ότι κράτησα καθαρός κάποιες μέρες. Δέν μπορούσε νά μέ βρεί κανείς. Στό σπίτι χτυπάνε συνεχώς τηλέφωνα. Δέν σ' αφήνουν νά ησυχάσεις. Καί νά μή θέλεις, στό τέλος, καί λόγω τής αδυναμίας σου, συναντάς αυτούς πού δέν θέλεις νά συναντήσεις, καί πάς καί γίνεσαι. Δηλαδή πάς καί πίνεις πρέζα. Στό Όρος κάθησα συνολικά οκτώ μήνες. Ήμουνα τυχερός, γνώρισα σπουδαίους ανθρώπους κι εννοώ τούς μοναχούς πού μέ βοήθησαν πάρα πολύ".
* "Σχεδόν κανείς από μάς δέν ανεβαίνει απολύτως καθαρός στό Όρος. Παίρνεις γιά τόν πρώτο μήνα χάπια μαζί σου, μεθαδόνες, ή κωδεϊνούχα σιρόπια γιά νά μπορέσεις νά τή βγάλεις. Αν πάλι πάς γιά νά μείνεις καί όχι γιά νά κάνεις μόνο ένα "off" τότε συνήθως παίρνεις χάπια γιά ένα μήνα ακόμη", λέει ο 25χρονος Δημήτρης, πού εδώ καί τρία χρόνια πηγαίνει τακτικά. "Είμαι χρήστης καί δέν ξέρω αν θά καταφέρω νά ξεκολλήσω. Γιά τό Όρος έμαθα από κάποιους φίλους τού αδελφού μου. Μ' αρέσει νά ανεβαίνω. Βρίσκω τήν ησυχίαμου, γαληνεύω. Δέν είμαι θρήσκος, αλλά μέ τούς καλόγερους τά πήγα μιά χαρά. Αρκετοί από αυτούς έχουν ανοιχτά μυαλά, καί τό κυριότερο δέν είναι καχύποπτοι καί ρατσιστές μέ τά πρεζάκια".
* "Δέν είμαι μόνο εγώ, αλλά καί πολύς άλλος κόσμος πού έχει αρρωστήσει πηγαίνει στό ’γιο Όρος γιά νά δοκιμαστεί", λέει ο Παύλος 31 ετών από τήν Κυψέλη. "Είσαι μέσα στή φύση, δουλεύεις όλη μέρα, γιατί στό Όρος άν πάς νά μείνεις γιά καιρό, δέν κάθεσαι. Ακολουθείς τή ζωή τών μοναχών. Αυτό σημαίνει ότι ασχολείσαι μέ χειρωνακτικές εργασίες, από τό νά κόβεις ξύλα ή νά φτιάχνεις τούς κήπους, ή οτιδήποτε άλλο. Κι αυτό είναι νομίζω καί τό βασικότερο γιά νά μπορέσεις νά θεραπευτείς. Η δουλειά, η απασχόληση, δέν σ' αφήνει νά σκέπτεσαι, νά έχεις τό μυαλό σου στήν πρέζα".
"Μάς λένε ότι ζητούν ηρεμία καί απομόνωση. Τούς δίνουμε αγάπη καί τούς φερόμαστε μέ συγκατάβαση". Στό ’Αγιο Όρος οι σχέσεις μοναχών καί τοξικομανών διαμορφώνονται κάπως έτσι .
* Τό ρεπορτάζ γράφτηκε από τήν δημοσιογράφο κ. Ντίνα Καράτζιου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου